Sokobanja

Sokobanjska kotlina se nalazi u u centralnom delu jugoistočne Srbije,  na nadmorskoj visini od 400 m i sa svih strana je jasno ograničena planinama – Rtnjem na severu, Ozrenom na jugu , Devicom na jugoistoku, Slemenom na istoku i Bukovikom na zapadu. Od autoputa E -75 udaljena je 30 km, od Niša i niškog aerodroma 60 km, od Beograda 230 km, a od Novog Sada 320 km. Kroz Sokobanju protiče reka Moravica koja na zapadu kotline gradi Bovansku klisuru.

Najniži delovi opštine Sokobanja odlikuju se umerenim klimatskim karakteristikama, koje odgovaraju srednje visinskoj klimi, a u obodnim planinskim delovima  teritorije zastupljen je planinski klimatski tip. Glavne karakteristike ovog područja su topla leta i hladne, oštre zime. Prostor Sokobanje karakterišu klimatske karakteristike koje joj daju obeležja klimatskog lečilišta, odnosno vazdušne banje jer u okolini Sokobanje nema nijednog zagadjivača vazduha.  Osim ovoga, za Sokobanju je karakteristična ruža vetrova koja se formira iznad kotline, kao i bogatstvo vazduha negativnim jonima.

Sokobanja je prva ekološka opština u Srbiji i ima najdužu tradiciju razvoja banjskog  turizma. Početak oranizovanog turizma računa se od 1837. godine kada je Knjaz Miloš izadao prvi uput, tj. vaučer zastavniku Lazareviću za boravak i lečenje u Sokobanji.

Soko Banja nema razvijenu privredu, osim turističke, tako da je celokupni privredni razvoj ove opštine podređen upravo turizmu. Taj razvoj zasniva se, kako na povoljnom turističko – geografskom položaju tako i na bogatstvu prirodnih i antropogenih motiva. Primarni  turistički motiv Sokobanje zasnovan je na kompleksu klimatskih i hidrografskih vrednosti.

Sokobanja poseduje šest termomineralnih izvora koji  se koriste u lečenju različitih oboljenja .  Osim toga ovi izvori pogoduju prevenciji, pa se poslednjih godina sve više koriste i za odmor i rekreaciju turista. Prvu analizu mineralne vode u Sokobanji izvršio je prof. dr Marko Leko. Pri hemijskoj analizi utvrdjena je i radioaktivnost ovih izvora koja se kreće od 5,7 do 13,5 MJ.

Glavni termomineralni izvoru su locirani u centru Sokobanje, u turskom kupatilu „Amam“. Njihova temperatura se kreće izmedju 43 i 46 stepeni Celzijusa što ih svrstava u radioaktivne hiperterme. Pored Amama lociran je prirodni inhalatorijum čija isparenja sarže gas radon  koji se koristi pri lečenju bolesti disajnih organa. Pored navedenih postoje i hipoterme Banjica I , Banjica II i Pijaca kao i akratopega Zdravljak i pet lekovitih izvora u banji Jošanici.

Sokobanja obiluje mnogobrojnim izletištima kao što su Lepterija, Izvor reke Moravice, Seselačka pećina, Bovansko jezero, Vrmdžansko jezero, Borići, Izletišta Grudno i Očno, Kalinovica, planina Rtanj…

Od antropogenih motiva najveću pažnju posetilaca privlače tursko kupatilo Amam, srednjovekovni grad Sokograd, Etno kutak Grudonjske vodenice, Zavičajni muzej, Milošev konak…

Izvanredna priroda, pogodna klma, bogatstvo termomineralnih izvora i bogata kulturno istorijska tradicija ovog mesta su glavni motivi koji iz godine u godinu privlače sve veći broj turista i zahvaljujući kojima je Sokobanja danas jedno od najposećenijh turističkih mesta u Srbiji.

 

---